HOE je effectief communiceert, is dan ook niet zo makkelijk samen te vatten tot 1 model of advies. WAT effectieve communicatie is daarentegen, is wel kort samen te vatten:

Effectieve communicatie is een communicatie tussen twee of meer personen waarbij de bedoelde boodschap succesvol wordt overgedragen, ontvangen en begrepen.

Maar HOE doe je dat? Als je de definitie wat beter leest, is er behoorlijk wat ruimte voor interpretatie en daarmee ook voor ineffectiviteit. Bijvoorbeeld: hoe interpreteert jouw sporter je opmerking over zijn/haar prestatie? Goed bedoeld of niet, het hangt van de interpretatie van de sporter af, of de boodschap ook overkomt zoals hij bedoeld was. Zo kan “lekker bal!” Opgevat worden als een compliment, een aanmoediging, maar ook als een “ik doe het niet goed genoeg”.

Het zenden en ontvangen van boodschappen zoals verwachtingen, doelen, normen, gedachten en gevoelens heeft dus een wederzijds aspect. Dit wederzijdse aspect maakt dat goed kunnen luisteren een belangrijke vaardigheid is voor coaches, zodat de boodschap van de sporter (zowel bij zenden als ontvangen) ook goed aankomt bij de coach.

Coaches zijn meester in het spreken zonder woorden. Een sporter heeft vaak aan één blik al genoeg. Het gaat dus niet alleen om de woorden die je gebruikt in je communicatie, maar vooral om de toon waarop je het zegt en je non-verbale gedrag. Ben jij je daar bewust van?

Effectief coachen

Onderzoekers Smith & Smoll hebben decennialang onderzoek gedaan naar coaches en hun impact op sporters. Zij hebben daar oorspronkelijk de Coach Effectiveness Training (CET; Smith & Smoll, 1997) voor ontworpen, die later doorontwikkeld is tot de Mastery Approach to Coaching (MAC; Smith, Smoll & Cumming, 2007). Dit is de basis geweest voor de ‘positief coachen’-trainingen die er zijn ontstaan.

Met betrekking tot communicatie ontdekten deze onderzoekers dat sporters het best reageerden op coaches die:

• positieve feedback gaven in reactie op goede inzet;
• correctieve instructie en aanmoediging gaven na een fout;
• technische instructies en een aanmoediging gaven, ongeacht de kwaliteit van de prestatie.

Daarnaast stelden zij ook vast dat sporters ongunstig reageerden op coaches die geen aandacht besteedden aan goede inzet (of het niet benoemden), fouten bekritiseerden, of op kritische wijze instructies gaven na een gemaakte fout.

Communicatie in teams

Wanneer het gaat om het vaststellen van effectieve communicatie in sportteams, dan wordt in onderzoek gebruikgemaakt van de Scale for Effective Communication in Team Sports (SECTS-2; Sullivan & Short, 2011).

Deze bestaat uit 4 onderdelen:

• Acceptatie
• Onderscheidend vermogen
• Positief conflict
• Negatief conflict

De eerste drie hangen positief samen met teamcohesie (hoe meer, hoe beter); het laatste onderdeel juist negatief (hoe meer, hoe slechter de teamcohesie).
Daarnaast blijkt er een positieve relatie tussen onderlinge communicatie en prestatie. Dus: hoe beter de communicatie, hoe beter de prestatie (Sullivan, 1993).

Petra Sauter-de Munck is Sportpsycholoog VSPN®

Literatuur
Smith, R. E., & Smoll, F. L. (1997). Coaching the coaches: Youth sports as a scientific and applied behavioral setting. Current directions in psychological science, 6(1), 16-21.

Smith, R. E., Smoll, F. L., & Cumming, S. P. (2007). Effects of a motivational climate intervention for coaches on young athletes’ sport performance anxiety. Journal of sport and exercise psychology, 29(1), 39-59.

Sullivan, P. A. (1993). Communication skills training for interactive sports. The Sport Psychologist, 7(1), 79-91.

Sullivan, P. J., & Short, S. (2011). Further operationalization of intra‐team communication in sports: An updated version of the Scale of Effective Communication in Team Sports (SECTS‐2). Journal of Applied Social Psychology, 41(2), 471-487.

Wil jij leren HOE je deze kennis kunt toepassen?
Zowel op jezelf als op je (team van) sporters? Schrijf je dan nu in voor de online sessie ‘Effectief Coachen’ waarin je praktische tools en tips krijgt aangereikt waar je direct mee aan de slag gaat. Deze online sessie wordt verzorgd door Sportpsycholoog VSPN® Petra Sauter-de Munck, die deze vraag regelmatig voor en samen met coaches beantwoordt. Zij zal voorbeelden vanuit de praktijk behandelen, die jij ook direct kunt toepassen in jouw coaching.

Wanneer? 23 maart, 19.30 uur

Waar? Online

Hoe? Meld je hier aan.