Voor een team met volwassen sporters en met ‘voldoende’ vaardigheden is het niet zo moeilijk om oefenstof te verzinnen die passend is. De oefenstof mag niet te moeilijk zijn, want dat is frustrerend. Maar ook niet te gemakkelijk, want dat is saai. Voor trainers die werken met (kleine) kinderen en pubers die nog bezig zijn om zich de benodigde vaardigheden eigen te maken, is dat een stuk moeilijker. Tegelijkertijd staat de oplossing in dat geval letterlijk voor je neus: zet je sporter centraal. Dit betekent dat je je aanpak afstemt op de ontwikkeling die je sporters op dat moment doormaken. Voor de duidelijkheid: dat is dus iets anders dan je trainingen vullen met spelletjes en de favoriete oefenvormen die je sporters graag willen doen.

Kwantificeren van speelgedrag

Hoe uitdagend en leerzaam speel- en beweegsituaties ook zijn, het leerrendement zal heel laag zijn op het moment dat kinderen nog niet over de juiste sociale/cognitieve vaardigheden beschikken. De vaardigheden die kinderen nodig hebben om zich spreekwoordelijk staande te houden in beweegsituaties, noem ik speelgedrag. Kinderen ontwikkelen zich daarin stap-voor-stap. Van eenvoudig naar steeds complexer. Vervelend gedrag van het ene kind ten opzichte van het andere kan voortkomen uit een voor dat kind te complexe situatie. Als het je als trainer lukt om dit speelgedrag goed te observeren en steeds oefen- en organisatievormen te kiezen die passend zijn voor de kinderen die je traint, dan zal je merken dat er onderling veel minder ‘gedoe’ is.

Naast elkaar spelen

Kleine kinderen willen vaak hetzelfde doen, maar kunnen tegelijkertijd maar moeilijk rekening houden met elkaar. De meest voor de hand liggende oplossing is dan dat ze naast elkaar spelen, met hun eigen speelgoed. Voor het maken van een kleurplaat betekent dit dus dat beide kinderen hun eigen kleurplaat hebben en daarbij ook hun eigen set met kleurpotloden. In de sport kun je bijvoorbeeld denken aan een tennistraining, waarbij alle kinderen naast elkaar staan en met hun eigen racket hun eigen balletje tegen een muur slaan.

Samen-delen-spelen

Na het om de beurt spelen, leren kinderen om materiaal te delen. Neem het maken van de kleurplaat uit het eerste voorbeeld. In plaats van dat de kinderen een eigen set met kleurpotloden nodig hebben, zijn ze nu prima in staat om één set kleurpotloden te delen. Ze kunnen in overleg afspreken wie eerst met ‘rood’ mag kleuren. De ander begint dan alvast met een andere kleur op een ander gedeelte van de tekening; daarna wisselen ze om. Ze delen nu (een deel van) het materiaal, maar er is nog wel steeds sprake van een individuele aansprakelijkheid voor het resultaat. Ze hebben immers nog steeds beiden hun eigen kleurplaat. Een sportvariant hiervan kun je bijvoorbeeld terugvinden in tafeltennis. De ene speler serveert het (gezamenlijke) balletje naar een bepaald target op de andere kant van de tafel en kan daarmee een punt scoren. Vervolgens is de speler aan de andere kant van de tafel aan de beurt om met datzelfde balletje vanaf zijn (of haar) kant te serveren op zijn (of haar) eigen target.

Meer weten?
De (algemene) theorie zoals hierboven beschreven is natuurlijk mooi; als trainer wil je echter de theorie vertalen naar concrete praktijksituaties. Die mogelijkheid biedt NLCOACH je op dinsdag 24 november. Bart Schmeits, auteur van dit artikel en ervaringsdeskundige, verzorgt die avond een boeiende workshop over Trainen en coachen vanuit pedagogisch perspectief. De centrale vraag tijdens deze workshop is: wat gebeurt er als we een bewuste focus leggen op dergelijke pedagogische waarden, waarbij we sporttechnische en -tactische aspecten als middel inzetten?

Je gaat tijdens de workshop op zoek naar het antwoord op twee belangrijke vragen:

1. Welke pedagogische waarden zitten er ‘verstopt’ in mijn sport?
2. Hoe zou (een deel van) mijn training eruitzien als ik een bewuste focus leg op een pedagogische waarde?

Via diverse interactieve werkvormen helpt Bart je de antwoorden te vinden en zo de vertaalslag naar de praktijk te maken. Je leert hoe dit er voor jouw specifieke trainingsgroep in jouw eigen tak van sport uitziet en gaat naar huis met een uitwerking voor je eerstvolgende training op basis van een trainbaar element. Deelname is al mogelijk vanaf € 45,- voor leden van NLcoach. Bekijk voor meer informatie en inschrijving de uitgebreide website.