Bij het leveren van topprestaties hoort goede begeleiding. Veel sportteams en individuele atleten hebben daarom een masseur in de staf. Maar veel ook nog niet. Dat is zonde, want een masseur draagt bij aan blessurepreventie, herstel én heeft vaak een verbindende rol in het team.
Sportmasseurs kunnen goed sparren met de trainer en zijn vaak het eerste aanspreekpunt als het gaat om veilige trainingsmethoden en blessurepreventie.”
In Nederland komen jaarlijks zo’n 5 miljoen sportblessures voor[1]. Veldvoetbal was met 970.000 blessures in 2022, het meest recente jaar waarvan cijfers bekend zijn, veruit de koploper, gevolgd door fitness en hardlopen. Een knieblessure kwam het vaakst voor: maar liefst 23 procent van de geblesseerden raakte gekwetst aan de knie. Bijna twee derde deel van de blessures (65%) was een acuut ontstane blessure, bijvoorbeeld door zwikken of een botsing. 35 procent ontstond echter geleidelijk, vaak door overbelasting of een (te) veel herhaalde beweging. Dat zijn jaarlijks meer dan 1,7 miljoen blessures die te vermijden zijn. Met name bij het voorkomen van deze overbelastingsblessures kan een sportmasseur een grote rol spelen.
“Sportmasseurs hebben een belangrijke rol bij het signaleren van dreigend fysiek ongemak”, zegt Anja Bruinsma, directeur van het Nederlands Genootschap voor Sport- en wellnessmassage (NGS). Door de belasting geleidelijk te verhogen, wordt de belastbaarheid van het lichaam vergroot. De sporter kan na verloop van tijd meer aan. Maar als de belasting langere tijd groter is dan wat het lichaam aan kan, dan is de kans op beschadiging van weefsels groot. Overbelasting en blessures liggen dan op de loer.
Sportmasseurs helpen bij het voorkomen van dit soort blessures omdat zij de sporter vaak meerdere malen per week zien en daardoor het lichaam door en door kennen. Ook kunnen ze onder andere spierbalans en flexibiliteit testen. En ze zijn goed in het vroegtijdig signaleren van een disbalans belasting en belastbaarheid en beginnende blessures. Daarnaast kunnen ze indien nodig ondersteunende tape/bandagetechnieken toepassen en advies geven. Bruinsma: “Sportmasseurs kunnen goed sparren met de trainer en zijn vaak het eerste aanspreekpunt als het gaat om veilige trainingsmethoden en blessurepreventie.”
Minstens zo belangrijk als preventie is het herstel na inspanning. “Het is wetenschappelijk bewezen dat massages bijdragen aan spierherstel en verbeterde spierprestaties na intensieve inspanning”, aldus Bruinsma. Zo wordt de flexibiliteit verbeterd en hebben sporters minder last van spierpijn[2]. Daarnaast vermindert een massage stress, verlicht pijn, verbetert het immuunsysteem en kan bijdragen aan het verminderen van depressieve gevoelens en angst. Bruinsma: “Massage maakt niet voor niets deel uit van de herstelpiramide.” Dit is een model van de Amerikaanse National Strength and Conditioning Association om het herstel van atleten te optimaliseren. Het fundament bestaat uit slaap en rust, gevolgd door voeding en hydratatie. Deze drie hebben de grootste impact op het herstel en daarmee de prestatie van de sporter. Massage staat op de vijfde van zeven treden. “Zeker in de topsport telt elke procent. Daar kan een goede gediplomeerde sportmasseur van grote waarde zijn. Maar dat geldt ook voor de amateursport. Iedereen wil zoveel mogelijk blessurevrij sporten. Dat zorgt voor meer plezier, betere prestaties en draagt bij aan een leven lang bewegen’’, zegt Bruinsma.
Bij blessures kunnen met name sportzorgmasseurs een rol spelen. Dit zijn sportmasseurs die een extra opleiding hebben gehad rondom blessurepreventie en -behandeling. Sportzorgmasseurs gebruiken diverse massagetechnieken om spieren te ontspannen, de doorbloeding te verbeteren en pijn te verlichten. Hierdoor kunnen sporters sneller herstellen en wordt pijn verminderd. pijnpunten verminderen. In samenwerking met een fysiotherapeut kan de sportzorgmasseur spierfunctie verbeterende oefeningen aanbieden. Ook het begeleiden van hersteltrainingen kan tot de taken van de sportzorgmasseur behoren. Tot slot werken sport(zorg)masseurs vaak samen met andere sportzorgprofessionals, zoals sportfysiotherapeuten en sportdiëtisten. Mocht het nodig zijn, dan kan er snel naar een partner in de sportzorg worden doorverwezen.
De rol van een sport(zorg)masseur gaat overigens verder dan alleen het voorkomen van blessures en het helpen bij herstel. Bruinsma: “Veel sportmasseurs hebben een verbindende rol binnen een team. Ze bouwen een vertrouwensband op met de spelers en bevorderen daarmee de sfeer binnen een team. Bovendien kunnen ze daardoor niet alleen beginnende blessures vroegtijdig signaleren, maar ook eventuele irritaties in het team of dingen in de privésfeer waardoor een sporter tijdelijk minder belastbaar is. Masseurs vormen op die manier vaak een klankbord voor zowel spelers als trainers en dragen zo hun steentje bij aan het goed functioneren van een team.”
In de massagebranche zijn veel soorten masseurs werkzaam. Om zeker te zijn van de kwaliteit van de masseur, kies je voor een NGS-masseur®. Een NGS-masseur heeft een basisopleiding en specialisatie als sportmasseur, wellnessmasseur of sportzorgmasseur gevolgd. Bovendien moet een NGS-masseur zich continu bijscholen om zijn of haar licentie te behouden. Zo ben je verzekerd van een masseur die op de hoogte is van de nieuwste methoden en technieken. Ook zijn alle NGS-masseurs verbonden aan een klachtenprocedure. Mocht je ooit een probleem hebben met je masseur, dan kun je terecht bij een onpartijdige klachtenfunctionaris. NGS-masseurs vind je eenvoudig op www.vindeenmasseur.nl.
Bronnen:
[1] Sportblessures in Nederland 2022, VeiligheidNL september 2023.
[2] H.L. Davis, S. Alabed & T.J.A. Chico; Effects of sports massage on performance and recovery: a systematic review on meta-analysis – BMJ Open Sports @ Exercise Medicine, 2020
