De DQ achter zijn naam na de 1500 meter wereldbekerwedstrijd in Thialf zorgde bij Kjeld Nuis voor een fikse woede-uitbarsting. Hoe kun je als coach je sporter in zo’n situatie helpen? Ciska de Bruijn, Sportpsycholoog VSPN, geeft daarom zeven mentale technieken en tips om frustratie te voorkomen en beter met dit soort situaties om te gaan.
Afgelopen vrijdag was er ineens een hoop spanning en sensatie in Thialf bij de wereldbeker schaatsen na de 1500m mannen. Niet zozeer om de schaatsprestaties (die overigens TOP waren) maar voornamelijk om wat er erna gebeurde! De nummer 2, Kjeld Nuis, kreeg namelijk te horen dat hij DQ achter zijn naam kreeg. Hij had zelf totaal geen idee wat hij ‘misdaan’ had en raakte daardoor van euforie over zijn knappe 2e plaats naar totale deceptie van diskwalificatie. Dit zorgde voor een woede-uitbarsting waarbij hij zichzelf een flinke jaap in zijn voet bezorgde nadat hij een trap tegen een stoeltje gegeven had. Het is begrijpelijk dat een sporter, vooral iemand als Kjeld Nuis, die bekend staat om zijn sterke mentaliteit en prestaties, zich gefrustreerd kan voelen wanneer hij gediskwalificeerd wordt. Frustratie kan echter vaak de prestaties verder ondermijnen, zoals in dit geval, waar de blessure aan zijn voet het resultaat was van een impulsieve reactie en daardoor de volgende dagen ook niet meer in actie kon komen, zonde!
Sportpsychologie biedt verschillende technieken die kunnen helpen om deze emoties beter te beheersen en positieve reacties te stimuleren. Hier zijn enkele mentale technieken en tips die Kjeld Nuis zouden kunnen helpen om frustratie te voorkomen en beter met dergelijke situaties om te gaan.
Mindfulness helpt om in het moment te blijven en je niet te laten meeslepen door frustratie of woede. Door bewust te ademen en je te concentreren op je ademhaling, kan je lichaam en geest kalmeren. Als Kjeld merkt dat de frustratie zich opbouwt, kan hij even stoppen, diep ademhalen en zijn focus terugbrengen naar het hier en nu. Dit voorkomt dat hij zich laat meeslepen door negatieve emoties en impulsieve acties.
Tip: Voer ademhalingsoefeningen uit, zoals de '4-7-8 ademhaling': adem 4 seconden in, houd je adem 7 seconden vast en adem langzaam 8 seconden uit. Dit helpt om het zenuwstelsel tot rust te brengen.
In plaats van gefrustreerd te raken door de diskwalificatie, kan Kjeld proberen de situatie anders te kaderen. In plaats van de diskwalificatie als een "mislukking" te zien, kan hij het beschouwen als een leermoment of als iets buiten zijn controle (zoals een fout van de scheidsrechter of een ongeluk). Door zijn gedachten te herstructureren en negatieve zelfpraat te vervangen door een positieve kijk, kan hij beter omgaan met de situatie.
Tip: Bij negatieve gedachten zoals “Dit is oneerlijk” kan hij denken: “Ik kan het niet veranderen, maar ik kan me voorbereiden op de volgende kans."
Soms is het makkelijk om hard voor jezelf te zijn wanneer dingen niet gaan zoals gepland. Echter, zelfcompassie kan helpen om je emoties beter te reguleren en met tegenslagen om te gaan. Door vriendelijker en geduldiger voor jezelf te zijn, kan Kjeld zich minder schuldig of gefrustreerd voelen en sneller herstellen van een negatieve ervaring.
Tip: Wanneer hij zich boos of teleurgesteld voelt, kan hij tegen zichzelf zeggen: “Iedereen maakt fouten. Ik mag mezelf deze ruimte geven om te leren en verder te gaan."
Het stellen van concrete, haalbare doelen kan helpen om de focus te verleggen van de frustratie naar de taak die voor hem ligt. Door kleine doelen te stellen voor elke sessie of wedstrijd, kan hij zijn energie richten op de vooruitgang in plaats van op de tegenslagen.
Positieve visualisatie is een krachtige techniek waarbij je je voorstelt dat je succesvol een situatie doorstaat. Kjeld kan zich bijvoorbeeld voorstellen dat hij rustig en gefocust blijft, zelfs in moeilijke situaties.
Tip: Voordat een wedstrijd begint, kan hij zich inbeelden hoe hij zich kalm en sterk voelt, zelfs als er iets misgaat, en hoe hij zich daarna kan herstellen en doorgaan.
Het leren herkennen van de signalen van opkomende frustratie is essentieel. Zodra de eerste tekenen van frustratie optreden, kan Kjeld bewust pauzeren en strategieën toepassen om zijn emotionele respons te controleren. Dit kan helpen om een situatie niet verder uit de hand te laten lopen, zoals het beschadigen van zijn voet door de stoel.
Tip: Wanneer hij merkt dat hij gefrustreerd raakt, kan hij zichzelf afleiden door bijvoorbeeld zijn aandacht te verleggen naar zijn ademhaling of door een korte mentale pauze te nemen (even uit de situatie stappen, zonder fysieke actie).
Na een diskwalificatie of een teleurstelling is het belangrijk voor Kjeld om zich snel te herstellen en zijn focus te herpakken. Dit kan door mentaal herstel te bevorderen via ontspanningstechnieken of door een moment te nemen om de situatie te evalueren zonder negatieve emoties.
Tip: Na de wedstrijd kan hij tijd nemen om de situatie mentaal door te nemen en de negatieve emoties los te laten, door bijvoorbeeld te denken aan zijn sterke prestaties in het verleden of door een kort gesprek met zijn coach om de volgende stappen te plannen.
Soms kan het heel waardevol zijn om met een sportpsycholoog te werken, die kan helpen om diepere mentale blokkades aan te pakken en specifieke strategieën te ontwikkelen voor frustratiebeheersing.
Tip: Een sportpsycholoog kan Kjeld ook helpen om mentale technieken verder te verfijnen, zoals het ontwikkelen van mentale veerkracht, wat hem kan helpen om in de toekomst beter om te gaan met tegenslagen.
Door deze technieken toe te passen, kan Kjeld Nuis (of een willekeurige andere sporter natuurlijk) niet alleen zijn frustratie beter beheersen, maar ook zijn prestaties op de lange termijn verbeteren. Het verminderen van impulsen en het ontwikkelen van een sterkere mentale houding kan hem in de toekomst helpen om met tegenslagen om te gaan zonder negatieve gevolgen voor zijn fysieke of mentale welzijn.
Foto: Orange Pictures / Shutterstock.com