Chemie is essentieel

Een succesvol team is niet alleen goed in technische, tactische, fysieke en mentale vaardigheden. Een team kan pas echt succesvol worden wanneer er een fijne groepsdynamiek heerst, wanneer er chemie ontstaat tussen de spelers. In teams waarin die chemie ontbreekt zie je vaak weinig interactie, eilandjes, onzekerheid en twijfel. Soms zelfs onderlinge ergernissen en frustraties. Dit alles kost energie en leidt af, waardoor de ontwikkeling van zowel individuen als het team als geheel minder vlot verloopt en prestaties tegen kunnen vallen. In teams met een fijne groepsdynamiek kan het team juist alle aandacht en energie richten op samen beter worden en effectief samenwerken op het veld. Er ontstáát energie.

Wat kan je halverwege het seizoen doen om de dynamiek in je team (verder) te ontwikkelen? In dit blog vind je enkele suggesties. Ze zijn bij ieder team in te zetten, ongeacht hoe succesvol je team tot nu toe is geweest.

Radicaal anders

De break van de kerstvakantie is hét moment om samen met je team te bespreken hoe het team functioneert. Alles wat uit dit gesprek komt, kan je gebruiken om je aanpak in deel twee van het seizoen te optimaliseren. Bespreek met elkaar:

• Wat doen we als team goed? Wat vinden we prettig? Wat zorgt voor chemie?
• Wat werkt niet? Wat zit chemie in de weg, en kunnen we beter mee stoppen?
• Wat doen we nog niet of te weinig, terwijl dit ons wel een fijner, effectiever team zou opleveren?

Probeer hierbij zoveel mogelijk ideeën en perspectieven boven tafel te krijgen. Dit bereik je bijvoorbeeld door alle teamleden eerst zelf een aantal punten te laten opschrijven, voordat je deze met het hele team bespreekt. Natuurlijk heb je zelf als coach ook de nodige ideeën. Maar juist goed naar je team luisteren zal je nieuwe inzichten opleveren. Plus ze zullen veel gemotiveerder zijn om dingen (radicaal) anders te doen, als ze zelf het probleem hebben benoemd en eigen oplossingen hebben bedacht.

Vier successen

Een belangrijk voorwaarde voor een fijne, effectieve teamdynamiek is het vertrouwen dat het team heeft in het collectief. Naarmate dit vertrouwen in het collectief groter is, stellen teamleden uitdagender doelen, zijn ze meer gemotiveerd zich in te zetten voor het team en gedragen ze zich veerkrachtiger bij tegenslagen. Ook is de cohesie in deze teams groter. Want een team waarin je vertrouwen hebt, daar wil je aan bijdragen (taakcohesie) en daar wil je graag bij horen en je mee identificeren (sociale cohesie). En dat heeft weer een positieve invloed op de teamprestaties.

Dit vertrouwen in het collectief is voor een groot deel afhankelijk van eerdere successen. En daarbij gaat het niet (alleen) om gewonnen wedstrijden, maar juist om ontwikkeling, inzet en gedrag. De dingen waarop ze zelf veel invloed op hebben. Het is dan ook belangrijk dat je als coach benadrukt welke stappen het team heeft gemaakt. Zijn ze fitter geworden? Communiceren ze beter? Is de defensie sterker geworden? Zijn ze beter in staat het sterke tegenstanders moeilijk te maken? Benoem dit, onderbouw met concrete voorbeelden (en statistieken) en laat blijken hoe trots je hierop bent.

Krachtige complimenten

Het vertrouwen in eigen kunnen van een individu is op dezelfde manier afhankelijk van successen. Vertel daarom ook aan ieder teamlid individueel op welke vlakken hij of zij is gegroeid de afgelopen maanden. En nog belangrijker: vraag je sporters om waardering naar elkaar uit te spreken. Want complimenten van teamgenoten is meestal krachtiger dan complimenten van de coach. Een oprecht compliment ontvangen van je teamgenoot doet écht iets met de chemie in een team.

Dit kan je op verschillende manieren aanpakken. Zo kan je je sporters vragen in een cirkel te gaan zitten of staan, en ze aan de speler rechts van hen vertellen wat ze zo aan hem/haar waarderen of wat zijn/haar unieke bijdrage is aan het team. Of je kunt kiezen voor de complimentendouche, waarin de spelers een voor een complimenten krijgen van verschillende teamleden. Het meest effectief is het om je sporters regelmatig hun waardering en complimenten naar elkaar te laten uitspreken.

Wat ga jij doen om je team een vliegende eindsprint te bezorgen?