Niemand wil negatief opvallen

Zo werkt het ook met sportteams aan het begin van het seizoen, wanneer deze (deels) uit nieuwe spelers bestaan. Nieuw in de groep, kijken de meeste nieuwe teamleden de eerste weken de kat uit de boom. Eerst maar eens kijken wie er zoal in dit team zitten, hoe iedereen met elkaar omgaat, hoe ze zich gedragen tijdens de trainingen en wat de trainer van ze verwacht. Ze stellen zich afwachtend op, ze zijn op zoek naar duidelijkheid en laten nog niet het achterste van hun tong zien. Normaal gedrag, want niemand wil in de eerste weken in negatieve zin opvallen. Dus passen ze zich aan aan de cultuur zoals die op dat moment is.

Naarmate de tijd verstrijkt begrijpen de sporters steeds beter wie iedereen is, hoe de dingen in dit team verlopen en wat de verwachtingen van de trainer zijn. Ze voelen zich meer en meer op hun gemak en laten hierdoor steeds meer hun eigenheid zien.

Lasergamen

Het is belangrijk dat dit proces van gewenning vlot verloopt. Wanneer je teamleden zich op hun gemak voelen in de groep en onduidelijkheden zijn weggenomen, kunnen ze zich beter focussen tijdens de trainingen. Hierdoor kunnen ze zich optimaal ontwikkelen. Als individu én als team.

Dit gaat niet vanzelf, je zult als trainer-coach actie moeten ondernemen om deze eerste fase in de teamvorming te versnellen. De meeste trainers-coaches zijn zich hiervan bewust. Ze plannen aan begin van het seizoen met hun team een etentje, gaan een avondje bowlen/lasergamen/kickboksen of organiseren een teamweekend. In veel gevallen levert zo’n activiteit niet helemaal op wat je als trainer-coach voor ogen had. En dat komt omdat vaak wordt verwacht dat de activiteit zelf voldoende is om van het team meer een eenheid te maken. Maar dat gebeurt niet, bijvoorbeeld omdat de subgroepjes die al bestaan, ook tijdens dat uitje een subgroepje zijn. Mensen zijn namelijk geneigd de mensen op te zoeken die ze al kennen, of met wie ze (op het eerste gezicht) de meeste overeenkomsten hebben. En hebben ze eenmaal zo iemand (of iemanden) gevonden, zijn ze geneigd deze steeds opnieuw op te zoeken.

Hierdoor leren de sporters binnen een groepje elkaar weliswaar nog beter kennen, maar de teamleden die daarbuiten vallen niet. In feite versterk je hiermee de niet-eenheid in de groep. En dat is zonde, omdat hierdoor kostbare tijd en energie verloren gaan.

Geen teamuitje dan?

Moet je dan geen teamuitje meer organiseren aan het begin van het seizoen? Nee, want het uitje an sich is niet het probleem. Het is juist een mooie gelegenheid om elkaar in een andere context, op een andere manier dan in de training te leren kennen. Of je dan uit eten gaat of gaat survivallen, maakt niet veel uit. Belangrijker is hoe je het uitje invult. Hiervoor heb ik twee tips. De eerste tip hiervoor is heel simpel: zorg ervoor dat de sporters en stafleden zich voortdurend mixen: tijdens iedere maaltijd(gang) zit je naast iemand anders en iedere opdracht voer je met een ander uit. Dat zal voor sommigen eerst onwennig zijn, maar dit wordt al snel gewoon. Uiteraard meng je je als trainer ook zoveel mogelijk onder de verschillende sporters en andere stafleden.

De tweede tip: zorg ervoor dat je sporters en stafleden elkaar ook daadwerkelijk beter leren kennen. Laat ze niet alleen maar praten over koetjes en kalfjes of over de sport. Vraag ze bijvoorbeeld allemaal drie foto’s mee te nemen uit hun jeugd en daar tijdens het eten over te vertellen. Of laat iedereen iets opschrijven ‘wat bijna niemand van ze weet’ en probeer gezamenlijk te achterhalen welk feit bij welke persoon hoort. Of bespreek welke ambitie iedereen heeft binnen de sport. Eventueel laat je het team zelf een opdracht verzinnen, hiermee vergroot je meteen de betrokkenheid.

Wie deze twee tips toepast tijdens een teamuitje aan het begin van het seizoen, zal merken dat de teamvorming in een versnelling raakt. Hierdoor voorkom je problemen later in het seizoen en kan je sneller focussen op daar waar het uiteindelijk om gaat: de samenwerking op het veld, in het zwembad of in de boot.