Als coach herken je dit patroon vast ook bij je sporters. Aan het begin van het seizoen hebben ze prachtige ambities, waar ze gemotiveerd aan beginnen. Na verloop van tijd vermindert de motivatie. Nog voordat ze een nieuwe gewoonte ontwikkeld hebben, stoppen ze er alweer mee.

Dopamine

Weten hoe motivatie in het brein werkt, helpt je begrijpen waarom dit iedere keer gebeurt. Motivatie start bij een bepaalde gedachte. Een handballer kan bijvoorbeeld denken: ‘als ik nu twee keer per week krachttraining ga doen, word ik beter in de duels en dus een betere speler’. Door die gedachte maakt zijn brein het hormoon dopamine aan. Dat geeft hem een goed gevoel en hij gaat het doen. Hij schrijft zich in bij de sportschool en iedere keer als hij daar naartoe gaat, doet hij dat vanuit deze gedachte en het bijbehorende shotje dopamine. Telkens wanneer hij een krachttraining afrondt, komt er opnieuw dopamine vrij. Dit is het bevredigende gevoel dat je kan hebben na het voltooien van een activiteit. Opnieuw een goed gevoel dus en nieuwe motivatie om in diezelfde week nog een keer terug te komen. De dopamine zorgt ervoor dat dat de handballer dit gedrag gaat herhalen.

Slim gebruikmaken van dopamine

Eerder schreef ik al dat het brein bij het afronden van een activiteit ook dopamine vrijgeeft. Hier kan je op inspelen, als je je sporters langdurig gemotiveerd wilt houden. Werken met korte termijndoelen is hiervoor uitstekend geschikt. De breinen van je sporters zullen telkens dopamine vrijgeven wanneer ze een bepaald doel halen of een ontwikkelstapje maken. Hiervoor is het nodig:

• Dat je korte termijndoelen stelt met je sporters: hierdoor zal het regelmatig lukken om iets succesvol af te ronden. Zorg ervoor dat dit doelen zijn waar ze zelf controle over hebben, gericht op hun eigen ontwikkeling. Schrijf deze op, op een plek waar je sporters ze regelmatig zullen zien.
• Dat je samen met hen focust op het positieve effect van het behalen van de lange termijndoelen: dit speelt in op de afgifte van dopamine vóór het uitvoeren van de taak of activiteit.
• Dat je kleine ontwikkelstappen met hen inzichtelijk maakt: een klein stapje vooruit is een succes, de breinen van je sporters zullen dopamine vrijgeven. Hoe explicieter je de vooruitgang inzichtelijk maakt, hoe beter. Het beste werkt het om je sporters de doelen die je eerder had opgeschreven, door te laten strepen of af te laten vinken.
• Dat je tenslotte vooruitgang complimenteert: complimenten en waardering stimuleren het vrijgeven van dopamine.

Met name het afvinken van behaalde korte termijndoelen is iets dat we nogal eens vergeten. We vinden het normaal dat sporters vooruitgaan in trainingen. Maar hoe meer ervaren ze worden in hun sport, hoe langzamer deze ontwikkeling vaak gaat. Juist dan is het belangrijk kleine stapjes inzichtelijk te maken én ze af te vinken. Hierbij komt veel dopamine vrij, wat zowel jou als je sporters motiveert om door te gaan.

In een eerder blog beschreef ik al welk type complimenten je als coach het beste kunt geven.