De aanmeldingen bij sportclubs lopen terug, vooral van jongeren. Hoe kan dat? Een veelgehoorde suggestie is dat het leven van de jeugd zich te veel online afspeelt. Gaming is niet meer weg te denken uit de lifestyle van onze jongste generatie. Waar dat tot voor kort werd gezien als hobby en de associatie met verslaving snel gemaakt werd, blijken esports meer mogelijkheden te bieden dan gedacht. Dus, misschien kunnen de sportwereld en de esportwereld iets van elkaar leren!
De (top)-sportvariant van gaming, esports, is al jarenlang in opkomst maar heeft vooral de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Met de groei van esports worden ook de coaching, training en talentontwikkeling professioneler. Het blijkt dat de mentale vaardigheden die nodig zijn voor esports sterk overeenkomen met die van de traditionele topsport. Denk aan focus, weerbaarheid en omgaan met tegenslagen. Sterker nog, de competenties waar top-esporters in uitblinken, zijn dezelfde die worden getraind in de opleidingen van de marine!
De competenties waar top-esporters in uitblinken, zijn dezelfde die worden getraind in de opleidingen van de marine
De conclusie lijkt dat gaming helemaal niet zo’n tijdsverspilling hoeft te zijn. Wanneer kinderen begeleid worden in hun game-ervaring, kunnen deze uurtjes ontspanning een grote ontwikkelingsmogelijkheid bieden. Samenwerken, leiderschap, communicatie, maar ook besluitvaardigheid, oplossingsgericht denken en reflectief vermogen worden met games op een speelse manier ontwikkeld, passend binnen onze digitale toekomst. De mentale weerbaarheid die in gaming van zoveel belang is, maakt de jonge sporter op het veld ook sterker. Door samen met jonge sporters die link te leggen, kunnen coaches hier direct gebruik van maken.
Die esports-begeleiding wordt op meer en meer plekken in Nederland aangeboden, bijvoorbeeld door H20 in Purmerend. H20 wil het Papendal van de esports worden, waar talentvolle gamers zichzelf kunnen ontwikkelen tot professionele esporters. Er wordt aandacht besteed aan zaken waar alle talent-sportopleidingen zich mee bezighouden, voeding, beweging, slaap en werk-rust balans.
Een uniek aspect binnen esports is de nadruk op het mentale aspect. Als oud-handballer en mede-oprichter van esports campus H20 weet Matthijs Vink als geen ander het belang van mentale kracht in topsport. Die les geeft hij nu mee aan talentvolle esporters. Gaming en esports zijn bezigheden waarin je het vooral van je mentale vaardigheden moet hebben. Reactiesnelheid, beslissingen maken en weerbaarheid. In de traditionele sport komt de aandacht voor mentale vaardigheden vaak pas later, maar omdat deze binnen esports zo belangrijk zijn, staat mentale training bij H20 al van jongs af aan op het trainingsschema.
Vooral mentale weerbaarheid is belangrijk. Binnen esports is het al jong mogelijk op hoog niveau mee te spelen, en bij dat hoge niveau hoort meteen een heel groot publiek. Want het publiek zit niet alleen op de tribune, maar kan van over de hele wereld online live meekijken. Bij zo’n groot bereik hoort ook een hoge sociale prestatiedruk, waar de jonge esporters mee moeten leren omgaan. Mentale ontwikkeling hoort er dus vanaf dag 1 bij, net als het belang van de balans tussen training, rust, en offline (fysieke) training. Voor elk uur online training staat een kwartier fysieke beweging, zodat de spelers direct ervaren wat het effect hiervan is op hun prestatie.
Deze nadruk op het mentale vlak gebeurt niet alleen in de top van de esportwereld. Het valt George Lim, oud-schaatser en esports mental coach, op dat esportsclubs vaker dan traditionele sportclubs een scheiding maken tussen performance coaching en mentale coaching, waardoor het mentale deel een expliciete plaats in de trainingsschema’s krijgt. Niet alleen bij de topclubs, ook in de subtop en breedte-teams.
Begeleid gamen en esports bieden coaches en ouders nieuwe inzichten en mogelijkheden om kinderen voor te bereiden op de huidige online maatschappij. Ouders kunnen door het begeleiden van online bestede tijd die verloren uurtjes achter een scherm veranderen in een rijke wereld aan ontwikkelingsmogelijkheden. Sportcoaches kunnen meer en eerder ruimte maken voor het ontwikkelen van mentale vaardigheden, zodat kinderen beter voorbereid zijn op de snel veranderende maatschappij.
Een belangrijke reden voor het succes van esports is dat deze zich constant aanpassen aan de behoeften en voorkeuren van hun gebruikers
Op de vraag wat de traditionele sportclubs zouden kunnen leren van de esports-wereld, noemt Mike de Jongh, operationeel manager van H20, direct ‘de aansluiting houden met de jeugd’. Inderdaad, uit cijfers van het CBS blijkt dat clublidmaatschap tussen 2012 en 2018 is teruggelopen van 32 naar 28 procent. In 2018 is het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging nog steeds twee keer zo groot als het percentage volwassenen, maar de grootste dalende trend is te zien in de leeftijdsgroepen 12 t/m 19 en 20 t/m 34 jarigen, met bijna 10 procent. Komt dat door een teveel aan scherm-gerelateerde hobbies? Dat is moeilijk te zeggen, maar de jongste generatie leeft wel in een snel veranderende wereld.
Een belangrijke reden voor het succes van esports is dat deze zich constant aanpassen aan de behoeften en voorkeuren van hun gebruikers. Door middel van muziek, animatie en steeds nieuwe mogelijkheden, blijven jongeren geprikkeld om te onderzoeken. De traditionele sporten zijn daarentegen veel statischer, iets wat voor een generatie die dat niet gewend is een drempel kan zijn om geïnteresseerd te blijven. Misschien kan het succes van esports juist een kans zijn voor traditionele sporten, in plaats van een probleem.
De opkomst van virtuele versies van sporten was de eerste brug tussen sport en esport, bijvoorbeeld door het spelen van FIFA creëren kinderen een nieuwe connectie met voetbal. Inmiddels zijn er veel meer mogelijkheden voor de ‘gamification’ van sport, hybride vormen van interactieve games en fysieke beweging. Een goed voorbeeld hiervan is de Zwift wielren-applicatie, waarmee je in je eigen huiskamer een Tour de France-etappe kan fietsen. Of Hado, een VR-dodgeball spel, wat je overal ter wereld (tegen tegenstanders uit de hele wereld) kunt spelen. Ook voor veel traditionele sporten bestaan hybride varianten, denk aan e-handbal of e-basketbal. Dat biedt kinderen de mogelijkheid om skills te leren die passen binnen de bestaande sporten, op een manier die meer prikkelt, zichzelf blijft vernieuwen en met gepersonaliseerde uitdagingen, niveaus en leercurves. Door na te denken over mogelijkheden binnen hun eigen sport en de virtuele wereld te omarmen, kunnen sportclubs de jeugd aan zich binden, en ze via de e-weg enthousiasmeren voor sport en bewegen.
De jonge wereld van de esports kan veel leren van de jarenlange ervaring en traditie waarop sport en coaching zijn gefundeerd. Maar uit het succes van esports in de huidige wereld valt ook inspiratie te halen voor ouders, coaches en clubs. Laten we van elkaar leren, want gegamed wordt er toch wel – laten we er dan iets positiefs van maken!
Nicky Bosman is sportpsycholoog (VSPN). Naast het begeleiden van het mentale proces van sporters en andere toppresteerders heeft zij een speciaal plekje in haar hart voor de mentale kant van esports.
Voor meer informatie over de rol van gaming in de huidige maatschappij – schrijf je in voor het online jaarcongres Gamen en Bewegen: https://www.aanmelder.nl/gamen-en-bewegen