Teambuilding voor de jongste jeugd

Wie in de sport werkt met groepen, weet dat het omgaan met de dynamiek binnen de groep ingewikkeld kan zijn. De groep kan bijvoorbeeld enorm druk zijn of juist heel rustig, er kan sprake zijn van wrijving tussen spelers of ze verschillen onderling sterk in motivatie. Geen groep is hetzelfde, en ieder seizoen sta je voor een nieuwe uitdaging. Als trainer-coach speel je hierin een belangrijke rol. Jij bent medeverantwoordelijk voor het creëren van een effectief leerklimaat met een open en veilige sfeer, waarin alle kinderen zich vrij voelen om te sporten, te praten en nieuwe dingen te proberen. Essentiële basisvoorwaarden voor het behoud van plezier en persoonlijke en sportieve ontwikkeling.

Andere principes voor de jongste jeugd

Het boek Synergie beschrijft vier factoren die aan de basis liggen van een prettige en effectieve teamdynamiek: relatie, duidelijkheid, teambelang en vertrouwen in het collectief. Waar deze vier factoren voor (jong)volwassenen in gelijke mate belangrijk zijn, ligt de nadruk bij jonge sporters (6-12 jaar) vooral op de eerste twee factoren. En dit heeft alles te maken met de ontwikkelfasen die de jeugdige sporters doorlopen.

Teambuilding 6-10 jaar

Zo zijn kinderen in de leeftijd van zes tot tien jaar nog erg gericht op zichzelf, hoewel ze zich langzaam steeds beter leren verplaatsen in anderen. Ze ontwikkelen een eigen mening en vertellen graag hoe zij dingen zien en wat ze willen. Tegelijk hebben ze nog veel hulp en steun nodig, evenals duidelijke regels en afspraken. Vriendjes zijn heel belangrijk voor ze. Niet voor niets is dit een belangrijke reden voor veel kinderen om wel (of niet) met een bepaalde sport te beginnen. Kinderen vinden het fijn om vrienden te hebben, het geeft ze zelfvertrouwen en het gevoel dat ze erbij horen. Het gevoel buiten de groep te vallen kan het plezier in de sport aanzienlijk doen afnemen.

Bij de kinderen in de leeftijd van zes tot tien jaar is dan ook belangrijk om te focussen op de factoren relatie en duidelijkheid. Hoewel ze graag meedenken over de regels, en daar vaak al goede ideeën over hebben, is het in deze leeftijdscategorie van belang dat je als begeleider hier de regie houdt. Bij deze groep is het minder relevant om aandacht te geven aan de het teambelang of vertrouwen in het collectief. Ze zullen vooral nog gericht zijn op zichzelf en op het leren van de techniek van de sport.

Teambuilding 10-12 jaar

Vanaf ongeveer tien jaar worden kinderen zelfstandiger en ontwikkelen ze een eigen identiteit. Ze krijgen wat meer oog voor de ander en de groep, en daarom kan je als begeleider af en toe al eens stilstaan bij het onderwerp teambelang. Maar belangrijker is het in deze fase duidelijke normen te bepalen en deze consequent te handhaven; met andere woorden: zoveel mogelijk duidelijkheid creëren. Veranderingen in hormonen zorgen ervoor dat kinderen emotioneler kunnen reageren, sneller afgeleid zijn en de grenzen opzoeken. Door grenzen te stellen creëer je die veilige omgeving waarin ze mogen leren. Ze kunnen vaak al goed meedenken over de regels, en zullen meer bereid zijn zich hieraan te houden als ze hierin zijn gehoord.

Verder doe je er in deze leeftijdscategorie opnieuw goed aan veel aandacht te besteden aan de onderlinge relaties. De kans op wrijving, conflicten en pesten zal in deze periode namelijk kunnen toenemen. En doordat de kinderen langzaam meer oog krijgen voor ‘wat kunnen we als team’, is het tenslotte een goed idee om af en toe al eens stil te staan bij het (vergroten van het) vertrouwen dat ze hebben in het collectief.

Leg de nadruk op:

Besteed af en toe aandacht aan:

Leeftijd 6-10 jaar

Relatie

Duidelijkheid

Leeftijd 10-12 jaar

Relatie

Duidelijkheid

Teambelang

Vertrouwen in het collectief

Workshop Teambuilding voor de jongste jeugd

  • En hoe doe je dat dan, een fijne en effectieve teamdynamiek ontwikkelen bij de jongste jeugd, met een focus op relaties, duidelijkheid en hier en daar al op de factoren teambelang en vertrouwen in het collectief?
  • Wat doe je aan het begin van het seizoen, en hoe zorg je ervoor dat de sfeer gedurende het seizoen goed blijft? Wat kan je doen als er problemen ontstaan binnen de groep?
  • En hoe zorg je ervoor dat dit niet ten koste gaat van de vaak schaarse trainingstijd?


Er is veel bekend over het ontwikkelen van zo’n teamdynamiek in de sport, maar veel van deze principes zijn minder goed toepasbaar als het gaat om jonge sporters (6-12 jaar oud). Tijdens de Workshop Teambuilding voor de jongste jeugd op dinsdag 15 oktober 2024 vertelt Marjolein Torenbeek je wat je als trainer-coach wel kunt doen en hoe je dit gemakkelijk integreert in je trainingen.

Marjolein Torenbeek is Sportpsycholoog VSPN® en is gespecialiseerd in het beter laten samenwerken van teams op het hoogste sportniveau. Ze is auteur van het boek SYNERGIE.