Wat gebeurt er onder druk met je aandacht?
Over deze vraag wordt in de wetenschappelijke literatuur al vele jaren gediscussieerd. Simpel gezegd zijn er twee antwoorden.
Zelf monitoring: Te veel gericht op zichzelf en het goed uitvoeren van het proces en de beweging
Afleiding: Zorgen over het resultaat nemen aandacht in beslag en er blijft te weinig over voor de taak
Zelf monitoring theorieën
Als je moet spelen voor publiek, onder toeziend oog van je coach of wanneer je wordt gefilmd, dan zorgt dat voor sociale druk. De druk van het bekeken worden. Deze druk kan tot gevolg hebben dat je jezelf en je bewegingen meer gaan monitoren. Dat je ‘zelfbewust’ wordt. Vergelijk het met een situatie waarbij je moet spreken voor een groep en je zo bezig bent met jezelf en hoe je over wil komen, dat je de draad van je verhaal kwijtraakt en niet goed uit je woorden komt.
Een uitgangspunt van de zelf-monitoring theorieën is dat topsporters kunnen vertrouwen op hun automatismen. Als je leert golfen moet je nadenken over je grip, je set-up, je backswing en door de bal slaan, maar op een gegeven moment gaat het steeds meer vanzelf. Als je vervolgens je aandacht gaat richten op het goed uitvoeren van de onderdelen van het geheel, dan verstoor je het automatisme. Met twee treden tegelijk de trap op rennen gaat prima, maar probeer er tegelijkertijd maar eens op te letten dat je je rechterarm naar voren zwaait op het moment dat je met links een stap neemt. (Of misschien is het beter om dat niet te proberen).
Afleiding theorieën
Wanneer je de gevolgen van de uitkomst van je slag als groot ervaart, dan zorgt dat voor resultaat druk. Je eerste keer onder de 80, het winnen van een wedstrijd, het promoveren met het team of soms zelfs een mooie reis of waardebonnen. Deze druk kan tot gevolg hebben dat je vooruit gaat denken. Je raakt afgeleid, omdat je bezig bent met de mogelijk gevolgen van je acties en wat dat voor je betekent. Je maakt je zorgen.
Een uitgangspunt van de afleiding theorieën is dat je als mens een bepaalde aandachtscapaciteit hebt. Aandacht is een component van wat we ons werkgeheugen noemen. Dit werkgeheugen is beperkt en dat betekent dat we niet overal tegelijk op kunnen letten. Wanneer we dingen op de automatische piloot kunnen, dan lukt het om twee dingen tegelijk doen. Denk aan een gesprek voeren tijdens het autorijden. Maar als je moet remmen en uitwijken omdat iemand plotseling van rijbaan verandert, dan merk je dat één van beide minder goed zal gaan.
In golf betekent dit dat je in je hoofd zo druk bent met alles wat er mis kan gaan, dat je dingen gaat missen in het voorbereiden en uitvoeren van je slag. Je hebt geen rekening gehouden met de wind, of niet op je ritme gelet zoals je je had voorgenomen. Je denkt niet meer helder na.
