Sportcarrières duren niet voor eeuwig. Het is zelden een makkelijke beslissing als een sporter besluit te stoppen. Vaak gaan hier vele uren van wikken en wegen aan vooraf. Of wellicht is het voor een sporter in één keer duidelijk dat de sportcarrière voortzetten niet meer gaat. In alle gevallen heb je daar als coach ook gevoelens bij en heb je er waarschijnlijk een mening over. En juist jouw rol als coach kan juist in dit proces erg belangrijk zijn.
Stoppen met je sportcarrière is in één van de afleveringen van de podcast “The Normal World" wel eens beschreven als een liefdesrelatie die je verbreekt. Je zegt gedag tegen iets waar je veel van houdt of hield en daar kan veel verdriet bij komen kijken. Daarbovenop moet je soms jezelf opnieuw uitvinden. Waar krijg je energie van? Hoe geef je jouw nieuwe ik maatschappelijke vorm? Dit zijn geen makkelijke vraagstukken en het kan jaren duren voordat een sporter hier grip op krijgt. Hieronder staan vier praktische tips beschreven die jij als coach kan gebruiken als één van je sporters overweegt te stoppen met zijn of haar sportcarrière.
Het kan als een schok komen als een van je sporters overweegt te stoppen met zijn of haar carrière. En die overweging alleen is voor de sporter waarschijnlijk al moeilijk genoeg. Hoe reageer je hier als coach op? Misschien vind je dat de carrière van de sporter nog niet ‘af is’. Of dat er nog meer uit gehaald kan worden. Als de sporter acuut moet stoppen vanwege een blessure kan het zijn dat je daar als coach enorm van baalt. Toch is het belangrijk om de gevoelens en gedachten van de sporter voorop te zetten, hoe moeilijk dat voor jou als coach ook kan zijn.
Het kan verleidelijk zijn om te proberen je sporter over te halen zijn of haar sportcarrière voor te zetten. Juist op dit moment is het belangrijk om als coach neutraal te blijven. Het is belangrijk dat de sporter zijn eigen beslissing maakt over de toekomst van zijn of haar sportcarrière. Natuurlijk kun je als coach wel zeggen: “Goh, kijk het anders nog even aan” of “Heb je het al eens vanuit dit oogpunt bekeken?”. Maar als een sporter echt serieus overweegt om te stoppen is dat natuurlijk zijn of haar eigen beslissing. Je kan een sporter wel stimuleren om alle voor- en tegenargumenten op een rij te zetten, waarbij je als coach neutraal blijft.
Geeft de sporter de tijd en ruimte om na te denken over zijn of haar beslissing. Er zijn maar weinig sporters die ik heb horen zeggen: “Vanochtend stond ik op en toen heb ik ineens besloten te stoppen met mijn sportcarrière”. Soms helpt het om in stappen afscheid te nemen van de sport, een niveautje lager te gaan sporten in plaats van op een gegeven moment te zeggen “ik stop en raak geen bal, racket of schaatsen meer aan”. Het is belangrijk om op een goede manier afscheid te nemen van een sportcarrière, om ervoor te zorgen dat de sporter het goed afsluit. Na de overweging om te stoppen gaat er eigenlijk altijd wat tijd overheen voordat een sporter het besluit neemt en zegt: “oké, en nu is het mooi geweest”.
Veel sporters vinden het lastig om te bedenken wat ze na hun sportcarrière zouden willen doen. De sport is en was immers hun leven. In mijn podcast hoor ik veel sporters zeggen: “Ja, dat zwarte gat. Ik dacht dat gaat mij niet overkomen”. Toch krijgt bijna elke sporter op zijn of haar manier te maken met een zwart gat. Ze voelen zich verloren in de normale wereld en weten niet welke kant het op zal gaan. De ene sporter is tijden aan het zoeken naar wat hij of zij wil doen als maatschappelijke carrière. Terwijl de andere sporter eerst opzoek gaat naar zichzelf en zijn of haar eigen identiteit opnieuw moet uitvinden. Als coach heb je vaak een belangrijke rol gespeeld in het leven van de sporter, dus meedenken over deze onderwerpen, als de sporter eraan toe is, helpt sommige sporters in deze moeilijke tijd.
Iedere sporter is anders en voor iedere sporter zal het proces van afscheid nemen van de sport anders zijn. Ben van der Burg vertelde dat schaatsen voor hem in één keer voorbij was met een heftige blessure, terwijl het proces van afscheid van de sport nemen langer duurde. Ook voor Marelle Worm was dit het geval. Zij heeft na het voor de derde keer afscheuren van haar kruisband afscheid genomen van de sport en dit was voor haar ook geen makkelijke keuze. Als coach kan je het proces van de sporter begeleiden door de tips te gebruiken die hierboven zijn genoemd. Vergeet daarbij niet; het kost tijd om afscheid te nemen van de sport, én het kost tijd om je leven na sportcarrière in de normale wereld op te bouwen.
Wil je meer verhalen horen van oud sporters die gestopt zijn met topsport? Luister dan naar de podcast The Normal World.